Opinia podatkowa admin 2022-07-12

Opinia podatkowa

OPINIA DOTYCZĄCA SOCAP

jako tokenu użytkowego niebędącego walutą wirtualną, mogącego stanowić formę przekazanie premii niepodlegającej składkom ZUS/NFZ

STAN FAKTYCZNY

Stan faktyczny UserCrypt Polska Sp. z o.o., spółka z siedzibą działalności gospodarczej w Polsce, działająca w branży IT (dalej: Spółka), opracowała produkt w formie emitowanego w wielu jednostkach tokena, tj. zdigitalizowanego nośnika wartości, mogącego być w bezpieczny i wygodny sposób wymienianym na towary i usługi. Tokeny nie są traktowane przez Spółkę jako waluta wirtualna w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Inna spółka (dalej: Klient), także posiadająca siedzibę działalności gospodarczej w Polsce, której      przedmiotem      działalności     jest     sprzedaż     towarów      lub/i     usług,     rozważa przeprowadzenie  akcji  promocyjnej,   w  której  instrumentem     byłyby  ww.  tokeny.   – W ramach tej akcji nabywcy, kupujący towar lub usługę od Klienta, o ile spełnią warunki promocji,  otrzymają   tokeny   o  określonej  wartości  do  wykorzystania     przy kolejnych zakupach (zakupy te mogą podlegać różnym stawkom VAT). Dodatkowo, osoby te będą mogły wymienić tokeny na działającej w Internecie giełdzie, tj. w serwisie dedykowanym podobnym transakcjom, na określoną walutę wirtualną.

Ponadto Klient planuje dać swoich pracowników możliwość uzyskiwania korzyści polegających na zakupie tokenów z dużym rabatem, jako element wewnętrznego systemu motywacyjnego. Mogliby oni także wymieniać tokeny na określoną walutę wirtualną.

Przedtem Spółka przekaże tokeny Klientowi w zamian za ustalone wynagrodzenie.

W    związku    z  powyżej    opisanym   stanem    faktycznym,    należy    odpowiedzieć    na następujące pytania:

  • Czy Spółka na wystawionej przez siebie fakturze, dokumentującej przekazanie tokenów na rzecz Klienta, powinna wykazać VAT?
  • Czy Klient ma prawo  do  odliczenia  jako  VAT  naliczony  podatku,  o  którym  mowa w punkcie 1)?
  • Czy nabyte tokeny stanowią koszt uzyskania przychodu po stronie Klienta?
  • Jakie obciążenia ZUS oraz PDOF wystąpią przy przekazaniu tokenów przez Klienta jego pracownikom (jako premia)?

OPINIA DORADCY PODATKOWEGO

Definicja waluty wirtualnej

Stan faktyczny UserCrypt Polska Sp. z o.o., spółka z siedzibą działalności gospodarczej w Polsce, działająca w branży IT (dalej: Spółka), opracowała produkt w formie emitowanego w wielu jednostkach tokena, tj. zdigitalizowanego nośnika wartości, mogącego być w bezpieczny i wygodny sposób wymienianym na towary i usługi. Tokeny nie są traktowane przez Spółkę jako waluta wirtualna w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

W świetle art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (do której odsyłają przepisy podatkowe) walutą wirtualną jest cyfrowe odwzorowanie wartości, nie będące:

  • Prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
  • Międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
  • Pieniądzem  elektronicznym  w   rozumieniu   ustawy   z   dnia  19   sierpnia   2011  r. o usługach płatniczych,
  • Instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
  • Wekslem lub czekiem
  • oraz   jest   wymienialne   w obrocie  gospodarczym     na  prawne  środki   płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane  lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego.

Powyższe oznacza, że token, będący co prawda cyfrowym odwzorowaniem  wartości, lecz niewymienialny na prawne środki płatnicze i nieakceptowany jako środek wymiany, nie jest walutą wirtualną w powyższym znaczeniu. W mojej ocenie, nie ma na to wpływu także możliwość wymiany tokena na walutę wirtualną. Waluta wirtualna nie jest bowiem prawnym środkiem płatniczym. Dodatkowo, token mający zastosowanie ograniczone do dwóch celów (opisanych we wstępie) nie może być uznany za akceptowany środek wymiany – jako że chodzi tu o powszechnie akceptowany środek wymiany.

Implikacje podatkowe po stronie Spółki (VAT)

Jak wynika z powyższego opisu, głównym celem, jaki realizują tokeny, jest promowanie sprzedaży towaru poprzez umożliwienie zapłaty nimi za ten towar. Stanowią więc one swoisty zamiennik pieniądza. Z transakcjami, których przedmiotem są takie substytuty pieniądza (tzw. bony), Ustawa VAT wiąże szczególne konsekwencje.

Bonem, w świetle art. 2 pkt. 41 Ustawy VAT jest:

Instrument, z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, w przypadku którego towary, które mają zostać dostarczone, lub usługi, które mają zostać wykonane, lub tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie lub określone w powiązanej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu;

Należy przy tym zwrócić uwagę, że ww. instrumentem może być zarówno rzecz (żeton, dokument w formie papierowej) jak i jej odpowiednik w świecie wirtualnym, w tym token.

Dodatkowo, wyróżniamy bony:

  • Jednego przeznaczenia – rozumie się przez to bon, w przypadku którego miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których bon dotyczy, oraz kwota należnego podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze z tytułu dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług są znane w chwili emisji tego bonu;
    • Bony różnego przeznaczenia – rozumie się przez to bon inny niż bon jednego przeznaczenia;

Mając na uwadze to, że tokeny mogą służyć nabywcom towarów lub usług, oferowanych przez Klienta, które mogą podlegać różnym stawkom VAT, w momencie emisji bonu nie można określić kwoty VAT, jaka stanie się należna w momencie, kiedy dojdzie do sprzedaży towaru (usługi). Tokeny reprezentują więc bony różnego przeznaczenia.

Opodatkowanie   przekazania    tego  typu  bonów   zostało  uregulowane   w ramach art. 8b Ustawy VAT:

  • Faktyczne    przekazanie    towarów     lub  faktyczne     świadczenie    usług  dokonane w   zamian   za bon  różnego           przeznaczenia    przyjmowany    przez    dostawcę     lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia podlega opodatkowaniu podatkiem. Nie podlega opodatkowaniu podatkiem wcześniejszy transfer bonu różnego przeznaczenia.W przypadku gdy transferu bonu różnego przeznaczenia dokonuje podatnik inny niż podatnik dokonujący czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem zgodnie z ust. 1, opodatkowaniu podatkiem podlegają usługi pośrednictwa oraz inne usługi, które można zidentyfikować, takie jak usługi dystrybucji lub promocji, dotyczące tego bonu.

Powyższe oznacza, że usługa polegająca na przekazaniu tokenów przez Spółkę Klientowi podlega VAT. Faktura wystawiona przez Spółkę  powinna  więc  zawierać  podatek obliczony według stawki 23%.

Implikacje podatkowe po stronie Klienta (VAT)

Mając na uwadze to, że Klient planuje wykorzystać nabyte tokeny do działalności opodatkowanej VAT (do której zaliczamy m.in. sprzedaż towarów na odległość), podatek naliczony wykazany na fakturze wystawionej przez Spółkę będzie dla niego stanowić podatek do odliczenia na zasadach ogólnych.

Implikacje podatkowe po stronie Klienta (PDOP)

Nabycie tokenów stanowi koszt uzyskania przychodów za zasadach ogólnych po stronie Klienta. – Jak bowiem wskazano wyżej, tokeny nie są walutą wirtualną (dopiero jej nabycie wymuszałoby ewidencjowanie kosztów na szczególnych zasadach).

Implikacje podatkowe po stronie Klienta oraz jego pracowników

(ZUS, PDOF)

Przekazanie tokenów przez Klienta jako premii jego pracownikom podlega PDOF oraz ZUS na podobnych zasadach, jak gdyby premia miała formę pieniężną. Oznacza to, że dochód pracowników podlega podatkowi obliczonemu według skali podatkowej (17%/12% – 32%). Do odliczenia oraz poboru tego podatku jest zobligowany Klient jako płatnik.

Jednakże na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i  Polityki  Socjalnej  z  dnia 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe możliwe są pewne wyjątki co do obciążenia premii składkami ZUS/NFZ.

Dotyczy to w szczególności:

korzyści materialnych wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów tub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji (art. 2 ust. 1 pkt. 26).

W mojej ocenie, nie ma przeszkód, aby skorzystać z ww. możliwości w przedmiotowym przypadku – przy tym koniecznym warunkiem byłoby uwzględnienie odpowiedniego zapisu, przykładowo, w regulaminie wynagradzania.

Co do pracowników, którzy podjęliby decyzję o wymianie tokenów na walutę wirtualną, należy zauważyć, że dokonywaliby oni tym samym czynności opodatkowanej PDOF. – Ustawa PDOF wyłącza z opodatkowania wprost jedynie wymianę waluty wirtualnej na inną walutę wirtualną. Każda inna wymiana łączy się więc, co do zasady, z opodatkowaniem PDOF.

Podsumowanie

Reasumując, nabycie przez Klienta tokenów nie powinno łączyć się z negatywnymi implikacjami podatkowymi po jego stronie. W szczególności, faktura dokumentująca nabycie tokenów umożliwi Klientowi odliczenie podatku naliczonego VAT oraz włączenie wydatku do kosztów uzyskania przychodu na zasadach ogólnych.

Mając na uwadze przy tym ryzyko rozbieżności interpretacyjnych (szczególnie wysokie, gdy chodzi o obszary poddane szybkiemu postępowi technologicznemu), warto jest wystąpić o interpretację indywidualną Krajowej Informacji Skarbowej, która potwierdziłaby takie stanowisko.

Jacek Pukaluk

Doradca Podatkowy (Nr wpisu 09964)